Hakkında Bilgi Sahibi Olmanız Gereken Ethereum Sert Çatallanmaları

Ethereum (ETH), dünyadaki en aktif blok zincir topluluklarından birine sahiptir ve sürekli olarak üzerinde iyileştirmeler yapılmasından da bu bariz bir şekilde ortadadır.

Bu yüzden belleklerde bir yolculuğa çıkıp en önemli Ethereum sert çatallanmalarından (hard fork) bahsetmenin keyifli olacağını düşündük. Buna ek olarak, gelecekteki çatallanmalara ve kriptonun yakın zamandaki haberlerine de göz atacağız. Ama bunu yapmadan önce, isterseniz hızlı bir şekilde sert çatallanmanın (hard fork) ne olduğu hakkında konuşalım.

Sert çatallanmalar(hard fork) hakkında bilgilerimizi tazeleyelim
Genel anlamda sert çatallanmaları (hard forks), telefonunuzdaki bir uygulama için yeni özellikler getirmeye yarayan bir güncelleme gibi düşünebilirsiniz. Ancak, bu güncellemeler subjektif olabilir—sizin için harika olan bir şey, bir başkası için hiç de harika olmayabilir. Bu durum, kimi insanların uygulamalarını güncellemeyip eski sürüm ile devam etmesine yol açabilmektedir. Bu güncelleme yapmamayı tercih eden kişiler ne kadar da kararlarından memnun olsalar da, eski sürümü kullanmaya devam eden kişiler muhtemelen uygulamanın tam gücüne sahip olmayacaklardır.

Bu, temelde kripto para alanında da aynı şekildedir. Sert çatallanmalar (hard fork), blok zincirin kalıcı olarak çatallanıp ayrılması olup, bunun bir diğer anlamı da, yeni zincirin işlemlerinin artık eski zincirde kabul edilmeyecek olmasıdır. Diyelim ki blok boyutlarını 2MB’dan 4MB’a çıkaran ve bu süreçle özünde yeni bir kripto para oluşturan bir güncellemenin meydana geldiğini varsayalım. Bir kullanıcının 3MB’lık bir bloğu eski zincire sokmaya çalışması durumunda, bu muhtemelen reddedilecektir.

Sert çatallanmaların (hard fork) en önde gelen örneklerinden biri Bitcoin Cash (BCH) olup, 2017’de meydana gelmiştir. Bu noktada, geliştiriciler Bitcoin (BTC)’nin ölçeklenebilirliğini iyileştirmek istedikleri için blok boyutunun arttırılmasını önerdiler. Pek çok kişi, bu güncellemeyi kabul etmedi ve eski zincirde kaldı—Bitcoin eski zincirde var olmaya devam etmekte olsa da bazıları yeni BCH zincirine taşınmıştır.

En öne çıkan Ethereum sert çatallanmaları(hard forks)

Ethereum’un 2015’te oluşturulmasından beridir dikkate değer birkaç sert çatallanma (hard forks) meydana gelmiştir:

Ethereum Classic (ETC)

Ethereum Classic, Ethereum’da gerçekleşen ilk çatallanmadır. Bu, aynı zamanda en ihtilaflı çatallanma da olabilir. 
2016’nın ortalarında DAO (merkezsizleştirilmiş otonom organizasyon) sözleşmesi içerisinde bir açıklık keşfedildi. Bu durum, fondan yaklaşık olarak 3,6 milyon ETH’nin boşalmasına yol açmıştır. Sözleşmenin tasarımı sebebiyle, bu fonlar iletilmeden önce 28 gün boyunca dondurulmuş olarak kalmıştır. 
Bu vakada sert çatallanma (hard fork), geliştirme ekibinin hacklenmeye karşı hızla eyleme geçerek parayı geri alabilmesi için gerçekleştirilmiştir. Sonrasında herkesin DAO sözleşmesinden ETH’lerini çekebilmelerini sağlamak için EIP 779 hazırlanmıştır. Eğer bu eylem gerçekleştirilmeseydi, birileri toplam ETH tedariğinin %4,4’üne tek başına sahip olacaktı. 

Bunun karşısında ise bu teklif, Ethereum topluluğunu iki gruba bölmüştür. Birinci grubu, gelişim ekibinin giriştiği eylemden dolayı mutlu olan insanlar oluşturmakta idi. Yani bu grubun kabullenimine göre, geliştiriciler gereken dersi almış ve benzer bir olayın meydana gelmesi halinde daha iyi şekilde hazırlıklı olabilmelerinin önü açılmıştır. 

İkinci grup ise, Ethereum çatallanmasını desteklemeyen ve ağdaki güncellemelerin ağın merkezsizleştirilmesini ihlal ettiğini düşünen kişileri içermekte idi. Bu kişiler, bir kripto paranın gerçekten merkezsizleştirilmiş olması için, geliştirici ekibinin tamamen akışa uyması gerektiğini düşünmekte idi. Bu kişilere göre böylesi bir girişimin başlaması, kripto’nun geleceğini tehlikeye atacak bir dizi etkinin başlangıcı olabilirdi. 

Sonunda geliştiriciler sert çatallanmayı (hard fork) gerçekleştirmeye karar verdi ve eski blok zincir Ethereum Classic olarak adlandırıldı. 

Ether Zero (ETZ)

Ether Zero aslında ETC kadar ihtilaflı olmasa da bilinirliği yüksek olan bir sert çatallanma (hard fork) olmuştur.

Kendi web sitesinde ifade edilene göre proje, merkezsizleştirilmiş uygulamalar (dApps) oluşturma ve akıllı sözleşme kurulumları için daha iyi bir platform sunmak isteyen bir grup teknoloji uzmanı tarafından başlatılmıştır.

ETZ’yi diğer çatallanmalardan ayıran, işlem hızlarını yükseltmeyi hedeflemenin dışında, geliştirme ekibinin, işlemleri tamamen ücretsiz hale getirme kararlılığıdır.

Metropolis

Ethereum Metropolis halihazırda gerçekleşmekte olan çatallanmadır ve ETZ’de olduğu gibi, ETH’nin zaten geliştirmiş olduğu temeli iyileştirmeyi planlamaktadır.

Bunu daha iyi şekilde açıklamaya çalışalım; Metropolis, üç aşamadan oluşur: Byzantium (bu aşama zaten tamamlanmış halde), Constantinople (halihazırdaki aşama) ve sonrasında Serenity (bununla ilgili daha fazla bilgiyi daha sonra vereceğiz).

1. Özetle Constantinople, iki ana özelliği iyileştirmeyi hedefler:

Bunlardan ilki, gizliliğin baştan aşağı ele alınmasıdır. Bu söylediğimizi yanlış anlamayın, halihazırdaki Ethereum gizlilik ayarları ve seçenekleri asla kötü bir halde değildir. Yine de, bu yeni özellikler, önemli ölçüde iyileştirme anlamına gelecektir. Bu, işlemler yaparken daha yüksek seviyede gizliliğe izin verecektir.

İkinci anahtar özelliği büyük bir özelliktir: Emek İspatı (PoW) sisteminden Hisse Kanıtı (PoS) sistemine geçiş. Bu işlemin bu aşamada gerçekleştirilmesi amaçlanmasa da, hem Byzantium hem de Constantinople, bu devasa bir sonraki adımın iki ana hazırlık aşaması olarak değerlendirilmektedir. 

PoS sistemine geçiş, madencilik prosesini tamamen ortadan kaldırır ve bunun yerine ETH koinlerinizi, ağ üzerindeki işlemleri doğrulamanıza olanak sağlayacak şekilde hisse olarak tutmanıza izin veren bir sistem gelir

Serenity/Ethereum 2.0

Çoğunlukla Ethereum 2.0 olarak adlandırılan Ethereum Serenity, kripto’nun gelişimindeki son önemli adım olarak görülmektedir. Bunun yalnızca bir hedefi vardır: PoW sisteminden PoS’e geçişi tamamlamak.

Serenity, Ethereum gerçeğini tamamen değiştirebileceği için çok büyük bir kilometre taşı olacaktır. Yol haritalarına göre, Ethereum’a “saf PoS”, 2021 içerisindeki bir zamanda gelmelidir.

Serenity’nin geleceği

Tüm Ethereum sert çatallanmaları (hard fork) ETH’yi günümüzde olduğu hale getirmede çok büyük roller oynamıştır; bu konuda şüpheye yer yoktur. Bu devamındaki güncellemeler yepyeni bir PoS sistemini getirmekte iken, Ethereum için gelecek kesinlikle oldukça parlak görünmektedir. Ancak bunun, kripto para dünyasının tamamı için ne anlama geleceği ile ilgili henüz herhangi bir fikrimiz yoktur. 

Ethereum 2.0, kripto dünyasındaki yerini aldığında, ekonomide neler olacağı ile ilgili hiç kimse bir öngörüde bulunamaz. PoS sebebiyle kullanılamaz hale gelmeleri sebebiyle devasa bir madencilik ekipmanı çöplüğü meydana gelebilir. Yeni değişikliklere insanların alışması muhtemelen biraz süre alacaktır. Hatta insanlar muhtemelen bir yerlerden bir açık yakalamaya da çalışacaktır—madencilik ekipmanlarını satmak, yeni kripto para birimleri oluşturmak veya Ethereum’u tamamen unutmak da bu olasılıklara dahildir. 

1. Bu son seçenek biraz kasvetli gibi görünse de Ethereum’un geliştirici ekipleri, bu büyük dönüşüme uzun süredir yoğun bir şekilde hazırlanmaktadır. Bu güncelleme gerçekleştirildiğinde ne olacağı ile ilgili olarak ise, nasıl bir seviyede kabul göreceğini yalnızca zaman gösterecektir—ama biz, neler olacağını görmeyi sabırsızlıkla bekliyor olacağız. 

Yatırım tavsiyesi değildir..