Blok Zinciri (Blockchain) nedir?
Blok zinciri, güvenli bir şekilde paylaşılan merkezi olmayan veri kayıt defteri olarak tanımlanır. Blok zinciri teknolojisi, ortak bir grup katılımcının veri paylaşmasına olanak tanır. Blok zinciri bulut hizmetleriyle birden fazla kaynaktan gelen işlem verileri kolayca toplanabilir, entegre edilebilir ve paylaşılabilir. Veriler, kriptografik hash'ler biçimindeki benzersiz tanımlayıcılarla zincirlenen paylaşılan bloklara bölünür.
Blok zinciri, tek doğruluk kaynağı sayesinde veri bütünlüğü sağlayarak veri çoğaltmayı ortadan kaldırır ve güvenliği artırır.
Veriler tüm tarafların mutabakatı olmaksızın değiştirilemeyeceği için bir blok zinciri sisteminde sahtecilik ve verilere müdahale engellenir. Bir blok zinciri kayıt defteri paylaşılabilir ama değiştirilemez. Biri verileri değiştirmeye çalışırsa, tüm katılımcılar uyarılır ve kimin girişimde bulunduğu bilinir.
Blok zinciri teknolojisi nasıl çalışır?
Blok zincirini işlemlerin tarihi kaydı olarak düşünün. Her blok, bir önceki bloğa dizi halinde "zincirlenir" ve eşler arası bir ağda değiştirilemez bir kayıt altına alınır. Kriptografik güven ve garanti teknolojisi her işleme benzersiz bir tanımlayıcı veya dijital parmak izi uygular.
Güven, sorumluluk, şeffaflık ve güvenlik, zincirin ayrılmaz unsurlarıdır. Bu sayede birçok türde kuruluş ve ticari ortak, verilere erişip bunları paylaşabilir. Bu fenomen; üçüncü taraf, mutabakata dayalı güven olarak bilinir.
Tüm katılımcılar, her işlemin şifreli kaydını merkezi olmayan, yüksek düzeyde ölçeklendirilebilir, dayanıklı ve ihlal edilemeyen bir kayıt mekanizması ile korur. Blok zinciri için ek genel gider veya aracılar gerekmez. Merkezi olmayan, tek bir doğruluk kaynağının bulunması, birbirlerine tümüyle güvenmeyen taraflar arasında güvenilir iş etkileşimleri yürütme maliyetini azaltır. Pek çok kuruluşun tercih ettiği izne dayanıklı blok zinciri çözümlerinde ağda yer almaları için katılımcılara izin verilir ve her katılımcı, her işlemin şifreli kaydını tutar.
İşlemlerin güvenli, gerçek zamanlı, paylaşılabilir bir kaydına ihtiyaç duyan her şirket veya şirketler grubu, bu benzersiz teknolojiden yararlanabilir. Her şey birden fazla konumda depolanması, merkezi güvenlik açığı noktasını ortadan kaldırarak daha iyi güvenlik ve erişilebilirlik sağlar.
Blok zinciri, temelinde yatan teknoloji ve kullanım senaryoları hakkında daha fazla bilgi edinmek için bazı önemli tanımları burada bulabilirsiniz.
Merkezi olmayan güven:
- Kuruluşların diğer veri depoları yerine blok zinciri teknolojisini kullanmasının temel nedeni, merkezi bir otoriteye dayanmadan veri bütünlüğünü garanti altına almaktır. Buna, güvenilir veri yoluyla merkezi olmayan güven denir.
Blok zinciri blokları:
- Blok zinciri ismi, verinin bloklar halinde depolanmasından gelir ve her blok bir önceki bloğa bağlanarak zincir benzeri bir yapı oluşturur. Blok zinciri teknolojisi sayesinde, bir blok zincirine yeni blokları yalnızca ekleyebilirsiniz (sona ekleme). Blok zincirine eklenen bir bloğu değiştiremez veya silemezsiniz.
Mutabakat algoritmaları:
- Bir blok zinciri sistemindeki kuralları uygulayan algoritmalar. Katılımcı taraflar blok zinciri için kurallar oluşturduktan sonra, mutabakat algoritması bu kuralların uygulanmasını sağlar.
Blok zinciri düğümleri:
- Blok zincirindeki veri blokları düğümlerde depolanır. Bu depolama birimleri, verilerin eşzamanlanmasını veya güncel kalmasını sağlar. Bir bloğun eklendiğinden beri değiştirilip değiştirilmediğini her düğüm hızla belirleyebilir. Yeni bir tam düğüm blok zinciri ağına katıldığında, zincirde bulunan tüm blokların kopyasını indirir. Yeni düğüm diğer düğümlerle eşzamanlı hale geldikten ve en yeni blok zinciri sürümüne sahip olduktan sonra diğer tüm düğümler gibi tüm yeni blokları alabilir.
Blok zinciri düğümlerinin iki ana türü vardır:
- Tam düğümler, blok zincirinin eksiksiz bir kopyasını depolar.
- Hafif düğümler yalnızca en son blokları depolar ve kullanıcıların ihtiyaç duyduğu eski blokları almak isteyebilir.
Üç tür blok zinciri
Genel blok zinciri.
- Kamuya açık, izne dayalı olmayan blok zinciri ağına herkes kısıtlama olmaksızın katılım gösterebilir. Pek çok kriptopara türü, kurallara veya mutabakat algoritmalarına dayalı genel blok zincirinde çalışır.
İzne dayalı veya özel blok zinciri.
- Özel veya izne dayalı blok zinciri, kuruluşların blok zinciri verilerine kimlerin erişebileceğini kontrol etmelerine olanak tanır. Yalnızca izin verilen kullanıcılar belirli veri setlerine erişebilir. Oracle Blockchain Platform izne dayalı bir blok zinciridir.
Federe veya konsorsiyum blok zinciri.
- Mutabakat sürecinin (madencilik süreci) önceden seçilmiş bir grup düğüm veya önceden seçilmiş bir dizi paydaş tarafından yakından kontrol altında tutulduğu blok zinciri ağı.
Blok zincirinin faydaları - İş değeri
Blok zinciri teknolojisi kullanımının önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artması bekleniyor. Kuralları değiştiren bu teknoloji hem yenilikçi hem de devrim niteliğinde. Blok zinciri, mevcut iş süreçlerini modern verimlilik, güvenilirlik ve güvenlik ile yenileyecek.
Blok zinciri teknolojisi, şirketlere aşağıdaki şekillerde yardımcı olan belirli iş avantajları sağlar:
- Güvenilir ve paylaşılan veriler sunarak birlikte iş yapan taraflar arasında güven tesis eder
- İzin verilen tarafların erişebileceği bir ağ içerisinde paylaşılan dağıtılmış kayıt defteri aracılığıyla verileri tek sisteme entegre ederek silo halindeki verileri ortadan kaldırır
- Veriler için yüksek düzeyde güvenlik sağlar
- Üçüncü taraf aracılara olan ihtiyacı azaltır
- Tüm katılımcılar arasında paylaşılabilen, gerçek zamanlı ve müdahale edilemeyen kayıtlar oluşturur
- Katılımcıların ticaret akışına yerleştirilen ürünlerin gerçekliğini ve doğruluğunu garanti altına almalarına olanak tanır
- Tedarik zinciri genelinde mal ve hizmetlerin sorunsuzca takip edilmesini ve izlenmesini sağlar
- Oracle Blockchain Platform ile gıda güvenliği sağlıyor
Blok zinciri IoT ortaklıkları
Blockchain artık yeni bir teknoloji değil. Doğrusu, blok zinciri çözümleri gelişmeyi sürdürdü ve yapay zeka (AI), Nesnelerin İnterneti (IoT) ve makine öğrenimi gibi diğer teknolojilerle iş ihtiyaçlarını karşılıyor. Bu temel teknoloji ortaklıkları kullanıcıların veriden önemli içgörüler elde etmelerine yardımcı oluyor.
IoT dağıtımında, geleneksel BT sistemleri, üretilen dev miktarda veriyi işlemeye uygun değildir. IoT ağlarının ürettiği verinin hacmi, hızı ve çeşitliliği kurumsal sistemleri zorlayabilir veya güvenilir verilerle zamanında karar alma becerisini önemli ölçüde sınırlayabilir. Blok zincirinin dağıtılmış kayıt defteri teknolojisi, daha yüksek güvenlik ve şeffaflık ile bu ölçeklenebilirlik zorluklarının üstesinden gelme potansiyeline sahiptir.
Hyperledger nedir?
Hyperledger, Linux Foundation tarafından, blok zinciri teknolojilerinin küresel iş birliğini geliştirmek için başlatılan, açık kaynaklı bir projedir. Hyperledger'ın temel amacı, kurumsal hedefler için ölçek, performans ve güvenlik amaçlarını yerine getiren açık kaynaklı blok zinciri uygulamaları geliştirmektir. Hyperledger, birçok kurumun blok zinciri projeleri için temel olarak kullandığı Hyperledger Fabric yazılımını geliştirmeye kodla katkıda bulunan, tarafsız ve açık bir üye topluluğunu destekler.
Hyperledger'ın önemli bir üyesi olarak, Oracle ve Blok Zinciri çözümlerimiz Hyperledger Fabric üzerinde oluşturuldu. Böylece açık kaynaktan yararlanıyor ve temel protokollerle birlikte çalışabilirliğin sürdürülmesini sağlıyoruz.