Teknik Analiz Eğitim Serisi -2
Paranın zaman değeri kavramı, Gelecekte elde edilecek olan getirinin bugün sahip olduğumuz değerden ne kadar büyük olduğunu ifade etmektedir. Cari faiz oranlarının %10 olduğu varsayımı altında, bugün sunulan 1000 TL mi, yoksa bir yıl sonra sunulan 1000TL mi tercih edilir. Bu aşamada tabii ki bugün sunulan 1000 TL tercih edilir, çünkü o nakdin bir yıl sonra %10 faiz oranı ile 1110 TL olma olasılığı söz konusudur.
Hisse senetlerine yatırım yaparken iki tür getiri elde edilir:
1) Fiyat farkından doğan kazanç
2) Temettü geliri
Hisse senetleri kısa vadeli, orta vadeli ve uzun vadeli yatırım yapılabilir. Uzun dönemde, özellikle düşük enflasyon ve düşük faizli ortamda, hisse senetleri diğer yatırım araçlarına göre daha üstün bir getiri sağlarlar. Ancak şu da unutulmamalıdır ki, yüksek kazanç yüksek risk de demektir. Hisse senetleri piyasası ve buna bağlı olarak hisse senetleri fiyatları ekonomideki ve şirketlerdeki dalgalanmalara karşı oldukça hassastırlar. Bu dalgalanmalar kısa vadeli kar fırsatları oluşturabilmekle beraber, kayıplara da neden olabilir. Bu nedenle hisse senetlerine yatırım yapmadan önce ekonomik faktörler ve yatırım yapılması düşünülen şirketler incelenmeli, yatırım yapıldıktan sonra da piyasa şartları takip edilmelidir.
Hisse senetleri, sahibine ortaklık hakkı sağlayan bir menkul değer türüdür. Hisse senedi sahibi söz konusu şirketin ortağıdır. Dolayısıyla şirketin faaliyet karı ve varlıkları üzerinde sermayesi oranında hak sahibidir.
-Fakat Ortakların bu hakkı, öncelik bakımından alacaklıların (şirkete borç verenler) hakkından sonra gelmektedir.
Hisse senedi sahibinin hak ve yükümlülükleri
1-Oy Kullanma: Hisse senedi sahibine en az bir oy hakkı verir. Oyda imtiyaz sağlanması suretiyle bir payın oy hakkı arttırılabilir ancak her pay sahibine ait oyların sınırlandırılması mümkün değildir.
2-Rüçhan Hakkı: Çıkartılmış olan hisse senetleri, sahibine hisse senedini ihraç etmiş kuruluşun yeni çıkaracağı hisse senetlerinden satın almada tanıdığı önceliktir. Rüçhan hakkı ile mevcut ortaklar, şirket sermaye artırımına gittiğinde sermaye paylarını korumuş olurlar.
3-Kar Payı Alma Hakkı: Hisse senedi sahibinin en önemli mali haklarından biridir. Fakat bazı yasal sınırlamalar, şirket karının tamamen kar payı olarak dağıtılmasını engeller. Yasal olarak, ülkemizde kar payı dağıtımı yönetim kurulunun önerisi ve ortaklar ile genel kurulun kabulü ile gerçekleşir.
4-Diğer Haklar: Hisse senedi sahipleri ayrıca şirketin faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olmak, genel kurul kararlarının iptali için yargı organlarına başvurmak gibi haklara da sahiptir. Ayrıca ortaklar faaliyetlerde şüpheli gördükleri noktalar için denetçilerin dikkatini çekmeye ve gerekli açıklamayı istemeye yetkilidirler. Hisse Senedi İle İlgili Kavramlar;
- Ödenmiş Sermaye: Ödenmiş sermaye, taahhüt edilen miktarın ne kadarının ödendiğini gösteren miktardır. Türkiye’de genellikle, hisse senetleri nakit karşılığı ihraç edilmekteyse de bedeller hemen değil, taksitler halinde tahsil edilmektedir.
- Kayıtlı Sermaye: Anonim ortaklıkların yönetim kurulu kararı ile hisse senedi ihraç ederek arttırabilecekleri azami sermaye miktarıdır. Şirketler esas sözleşmelerinde sermaye tavanlarını belirlemekte ve bu tavana ulaşıncaya kadar, yönetim gerekli gördüğünde yasal izinleri almak suretiyle hisse senedi ihraç etmektedir. İhraç edilmiş hisse senetlerinin temsil ettiği sermaye miktarına çıkarılmış sermaye denir. Sermaye Arttırımı: Şirketler genelde yılda bir defa olmak üzere sermayelerini artırma yoluna gitmektedirler. Başlıca sermaye artırım nedenleri yüksek enflasyon şartlarında erimiş olan sermayelerini güçlendirmek ve yeni yatırımlar için veya Şirketin faaliyetlerinin reel büyümesi sonucu gereken fon ihtiyacının karşılanması içindir.
to be continued...