ATOM NE KADAR OLUR?!!
Cosmos, müşterek çalışabilen farklı blockchainlerden bir ağ oluşturmaya odaklanan bir projedir. 2014 yılında Ethan Buchman ve Jae Kwon tarafından kurulan Cosmos ağı, bir Proof of Stake blockchain ana ağı ve Zone’lar olarak bilinen isteğe uyarlanmış blockchainlerden oluşur.
Ana zincir olan Cosmos Hub, birbirine bağlı Zone’lar arasında varlık ve veri transfer etmenin yanında ortak bir güvenlik katmanı da sunar. Bunların hepsi, Cosmos’un özel mutabakat mekanizması Tendermint’i ve genel bir uygulama arayüzünü kullanarak birlikte çalışır. Cosmos’taki ücretler, ağın kriptosu olan ATOM ile ödenebilir.
Cosmos ağı, üç farklı katmana ayrılır:
- Ağ kurma – İşlem onaylamalarının ve diğer mutabakat mesajlarının merkez blockchainlerle iletişim kurmasına imkan tanır.
- Uygulama – Ağı, yeni işlem ve bakiye durumuna yönelik günceller.
- Mutabakat – Yeni işlemleri ekleme konusunda fikir birliğine nasıl varacaklarına yönelik düğümleri organize eder.
Bu üç katman, bir grup açık kaynaklı araç ve uygulama ile birleştirilir. Örneğin Tendermint, ağ kurma ve mutabakat katmanlarını bir araya getirerek kullanıma hazır bir motor haline getirir. Tendermint kullanan blockchain geliştiricilerinin yalnızca uygulama katmanına odaklanması yeterlidir. Bu da onlara zaman ve kaynak tasarrufu sağlar.
Giriş
Blok zincirler, bugün var oldukları şekliyle, dağ sıralarıyla ayrılmış şehirler gibidir. Blok zinciri şehirleri arasında temel iletişim olabilir, ancak katır aracılığıyla mesaj göndermeye eşdeğerdir. Cosmos, durumun böyle olması gerekmediğine inanıyor ve farklı blok zinciri ağlarını birbirine bağlamak için süper otoyollar inşa etmeyi umuyor. Bu, Blok Zincirler Arası İletişim (IBC) olarak bilinen bir protokol kullanılarak gerçekleştirilecektir .
Cosmos’un basit bir açıklaması, Ethereum veya Bitcoin gibi bir kripto para birimi değil, farklı blok zincirlerini birbirine bağlamak için gerekli altyapıdır. Örneğin, bir Ethereum akıllı sözleşmesi, ikisi Cosmos aracılığıyla bağlanırsa Bitcoin ağında bir ödemeyi tetikleyebilir. Veya bir tüccar, merkezi bir borsa kullanmadan bir Ethereum jetonunu bir Tezos jetonuyla değiştirebilir.
Cosmos, geliştiricilerin bunun üzerine blok zincirleri oluşturmasını kolaylaştıran, yeni bir blok zinciri oluşturmak için gereken saat sayısını önemli ölçüde azaltabilen ve son derece yetenekli geliştiricilere olan talebi azaltan tescilli bir araç seti geliştirdi. Cosmos’tan önce, bir blok zinciri oluşturmak isteyen herkesin iki seçeneği vardı.
- Mevcut bir zinciri çatallayın. Ethereum, Bitcoin ve diğer birçok kripto para birimi açık kaynaktır. Kaynak kodlarını kullanarak yeni bir blok zinciri oluşturmak mümkündür; ancak, sorun özelleştirme eksikliğidir. Birisi Ethereum’a dayalı yeni bir blok zinciri oluşturmak isterse, onu özelleştirmek için yetenekli (pahalı) bir geliştirici ekibine ihtiyaç duyacaktır.
- Sıfırdan yeni bir blok zinciri oluşturun. Bu, maksimum özelleştirmeye izin verirken, maliyetli ve zaman alıcıdır.
Geliştiricilerin tak ve çalıştır araçlarına erişimi olduğundan, Cosmos’ta bir blok zinciri oluşturmak basittir. Ağ oluşturma, fikir birliği mekanizmaları ve uygulama katmanları isteğe bağlı olarak sunulur, bu da geliştirme sürecini önemli ölçüde hızlandırır ve platformda hatalara yol açabilecek kötü kod oluşumunu azaltır.
Cosmos Coin ATOM
ATOM, Comos’un madeni parasıdır ve birkaç kullanım durumu vardır, bunların başlıcası stakingdir. Cosmos, Tendermint Core olarak adlandırdıkları bir Proof of Stake protokolü kullanır .
Her ikisi de ATOM gerektiren iki “tür” staking vardır.
- Doğrulama – Doğrulayıcı, tam bir düğüm çalıştıran ve ağdaki işlemleri doğrulayan bir kişi veya kuruluştur. Doğrulayıcı en yüksek yatırım getirisini alır, ancak bunun karşılığında mükemmele yakın çalışma süresi, sizi en iyi 125 ATOM sahibinden biri yapmak için yeterli olan minimum ATOM bakiyesi ve yüksek bant genişliği kullanılabilirliği gibi belirli gereksinimler vardır.
- Yetkilendirme – Cosmos ağındaki çoğu bahisçi “yetkilendiren” olacaktır. Yetkilendiren, ATOM’larını kendileri için işlemleri doğrulayan bir doğrulayıcıya emanet eder. Yetki verenler daha düşük bir yatırım getirisi elde ederken, küçük miktarlarda bahis yapabilirler ve aynı donanım veya bant genişliği gereksinimlerine sahip değildirler. Delege etmek daha kolaydır.
Blok ödülüne ek olarak, doğrulayıcılar ve yetki verenler ayrıca Cosmos ağındaki işlem ücretlerinin bir yüzdesini kazanırlar.
ATOM Fiyatı
2017’de başlatılan diğer birçok proje gibi, Cosmos’un da bir ICO’su (İlk Para Teklifi) vardı. ATOM için ICO fiyatı 0.10 dolardı ve toplamda proje 17.300.000 dolar topladı.
ATOM, ICO ile dağıtılmıştır ve arz limiti yoktur. Bu da onu enflasyonist bir coin haline getirir. Bunun sebebi, Tendermint Core’un staking yapan kişileri yeni çıkarılmış ATOM’larla ödüllendirmesidir. Enflasyon oranı, stake edilen tutar ve staking yapan kişi sayısına göre gerçek zamanlı olarak ayarlanır.
Cosmos ağı, %7 ile %20 arasında bir enflasyon oranı hedefliyor .
Cosmos web sitesinden bir alıntı projeyi mükemmel bir şekilde özetliyor. “Her şeyden öte, Cosmos bir ürün değil, bir dizi modüler, uyarlanabilir ve değiştirilebilir araç üzerine kurulmuş bir ekosistemdir.”
Cosmos, geliştiricilerin blok zinciri projelerini birbirine bağlamak için kullanabilecekleri altyapıdır ve protokoller arasında birlikte çalışabilirliği geliştirir. Cosmos ile çalışan 100’den fazla proje var ve bu sadece yüzeyi çiziyor.
Cosmos Hub nedir?
Cosmos Hub, Cosmos’un başlıca blockchainidir ve Zone’lar olarak bilinen kişiselleştirilebilir diğer blockchainleri birbirine bağlar. Bunu, Blockchainler Arası İletişim Protokolü (IBCP) aracılığıyla her bir Zone’un durumunu takip ederek yapar. Bu protokol sayesinde bilgi, Cosmos Hub’a bağlı tüm Zone’lar arasında kolayca seyahat edebilir.
Cosmos Hub, Zone’ların IBC mesajlarını birbirleriyle paylaştığı ekosistemde merkezi bir kayıt defteri olarak hareket eder. IBC, iki türde işlem kullanır: IBCBlockCommitTx ve IBCPacketTx. Bunlardan ilki, herhangi bir Zone’daki en yeni bloğun has’ini iletir. İkincisi ise bir bilgi paketinin meşru olduğunun ve göndericinin uygulamasıyla yayınlandığının Zone tarafından ispatlanmasına imkan tanır.
İki farklı Zone’daki iki DApp’in birbiriyle iletişim kurmak istediğini varsayalım. Bunun için IBC mesajları, etkileşimi kaydeden Cosmos Hub’a gönderilir. Mesajlar Cosmos Hub aracılığıyla aktarılır ve ayrıca tüm Zone’lar da etkileşimlerinin sonuçlarını kendi blockchainlerine kaydeder. Böylece, etkinliğin üç ayrı blockchain üzerinde de kanıtı olur. Blockchainlerin bu şekilde birbirleriyle etkileşim kurabilmesi, Cosmos’a “Blockchainlerin İnterneti” takma adını vermiştir.
Cosmos Zone’ları nedir?
Cosmos’un Zone’lar olarak bilinen kişiselleştirilmiş blockchainler farklı birçok türde uygulama için kullanılır. Bu terim, Polygon gibi blockchain projelerinden aşina olabileceğiniz yan zincirler için alternatif bir isimdir. Her bir Zone kendi işlemlerini doğrulayabilir, tokenler çıkarabilir ve isteğe uyarlanmış geliştirmeleri uygulamaya koyabilir. Bu farklara rağmen tüm Zone’lar, izinli oldukları müddetçe Cosmos ekosisteminde diğer herhangi bir Zone ile etkileşim kurabilir.
Zone’lar bir Hub & Spoke (Toplama ve Dağıtım) mimarisi kullanır. Burada, Hub’lar farklı Zone’lar için yönlendirici olarak hareket eder. Cosmos Hub, en popülerlerinden biri olsa da başka Hub’lar da mevcuttur. Ağ izne dayalı olmadığından, isteyen herkes bir Hub blockchain ya da Zone yaratabilir. Fakat tüm Zone ya da Hub’lar, diğer blockchainlerin kendisine bağlanmasını reddetme gücüne sahiptir.
Bir blockchain, bir Hub’a bağlanarak aynı Hub’a bağlı diğer tüm Zone’lara da bağlanabilir. Hub’lar da birbirine bağlanabilir. Ayrıca, tıpkı Binance Chain’in 2019’da yaptığı gibi isteyen herkes Cosmos Hub’da çatallanma yapabilir ve kendi versiyonlarını çıkarabilir.
Tendermint nedir?
Yakın zamana kadar, bir blok zinciri oluşturmak, her üç katmanı da ( Ağ , Konsensüs ve Uygulama ) sıfırdan inşa etmeyi gerektiriyordu. Ethereum, herkesin Akıllı Sözleşmeler biçiminde özel mantığı dağıtabileceği bir Sanal Makine blok zinciri sağlayarak merkezi olmayan uygulamaların geliştirilmesini basitleştirdi. Ancak, blok zincirlerinin geliştirilmesini basitleştirmedi. Bitcoin’e çok benzeyen Go-Ethereum, çatallanması ve özelleştirilmesi zor olan monolitik bir teknoloji yığını olmaya devam ediyor. Jae Kwon tarafından 2014 yılında yaratılan Tendermint işte burada devreye girdi.
Tendermint BFT, bir blok zincirinin ağ oluşturma ve fikir birliği katmanlarını genel bir motorda paketleyen ve geliştiricilerin karmaşık temel protokolün aksine uygulama geliştirmeye odaklanmasını sağlayan bir çözümdür. Sonuç olarak, Tendermint yüzlerce saatlik geliştirme süresinden tasarruf sağlar. Tendermint’in Bizans hata toleranslı (BFT) adını da belirlediğini unutmayın.fikir birliği algoritmasıTendermint BFT motorunda kullanılır. Konsensüs protokolleri ve BFT tarihi hakkında daha fazla bilgi için Tendermint’in kurucu ortağı Ethan Buchman’ın bu harika podcast’ine göz atabilirsiniz.
Tendermint BFT motoru , Uygulama Blok Zinciri Arayüzü adı verilen bir soket protokolü ile uygulamaya bağlanır (ABCI). Bu protokol herhangi bir programlama diline sarılabilir, bu da geliştiricilerin ihtiyaçlarına uygun bir dil seçmesini mümkün kılar.