Celestia (TIA) Nedir? WHAT İS TIA ?

Ecbk...TKvT

11 Feb 2024

Hello everyone,

Celestia (TIA), Web3 uygulamalarını destekleyen, ölçeklendiren ve onlara daha yüksek güvenlik sağlayan bir Katman-1 blokzincir ağıdır. Celestia, günümüz blokzincirlerinin temel ölçeklendirme zorluklarını çözmek üzere modüler blokzincir (modular blockchain) denilen yeni bir blokzinciri mimarisi sunar.İlk modüler blokzincir olarak kabul edilen Celestia, bu mimariyle beraber herkesin kolayca kendi blokzincirini oluşturmasının önünü açar. Aynı zamanda blokzincir ölçeklenebilirliği sorununa da köklü bir çözüm getirmeyi vadeder.

KATMAN-1 NEDİR?

Layer-1 ya da Katman-1, Bitcoin (BTC) ya da Ethereum (ETH) gibi temel blok zincir ağlarını ve bunların alt yapısını ifade eden bir kavramdır. Bir başka deyişle, kripto para ekosistemindeki ana ağlar Layer-1 olarak anılır.Peki ana ağdan ne anlamalıyız? Ana ağlar yani Layer-1 protokolleri, işlemleri kendi blok zincirinde işleyen ve sonlandıran yapılardır. Layer-1 blok zincirleri, ağdaki işlem ücretlerini ödemek için kendi kripto para birimlerini kullanır.

Layer-1 Kavramını Anlamak

Layer-1, temel blok zincir ağlarının bir diğer adıdır. Ethereum (ETH), Bitcoin (BTC) ve Solana (SOL), Layer-1 coinleri listesinde ön plana çıkan kripto paralardır. Bu blok zincirlerin ve kripto para birimlerinin Layer-1 olarak adlandırılmasının nedeni bunların kendi ekosistemlerinde ana zincir konumunda olmalarıdır. Ana zincir üzerinde ayrı bir katman olarak kurulan ve ana zincirde çeşitli iyileştirmeler yapmayı amaçlayan projeler ise Layer-2, yani Katman-2 olarak anılır.

Layer-1 ve Ölçeklenebilirlik

Layer-1 protokollerinin en büyük ve en yaygın sorunu ölçeklenebilirlik sorunudur. Bitcoin (BTC) ve diğer büyük Layer-1 blok zincirleri, talebin arttığı zamanlarda işlemleri işlemekte zorlanır. Bu da ağdaki işlem sürelerinin ve maliyetlerinin artmasına neden olur.
Bu sorunu ana zincir üzerinde iyileştirmeler yaparak çözen yöntemlere Layer-1 çözümleri adı verilir. Bu çözümlerden bazıları şunlardır:

Blok boyutunu artırmak: Bir blok zinciri oluşturan blokların boyutunu artırmak, her blokta daha fazla işlemin gerçekleşebilmesini sağlar.
Konsensüs mekanizmasını değiştirmek: Bir blok zincirdeki işlemlerin nasıl doğrulanacağı ve blok zincire kaydedileceği, konsensüs mekanizmaları tarafından belirlenir. Bir blok zincir, ölçeklenebilirliğini artırmak için konsensüs mekanizmasını değiştirebilir. Ethereum 2.0 ile Etheruem (ETH), Proof-of-Work konsensüs mekanizmasını terk edip Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasına geçerek bunu yapıyor.
Sharding (Parçalama): Sharding ya da parçalama, blok zincir ölçeklenebilirliğini artırmak için çok yaygın kullanılan bir Layer-1 çözümüdür. Basit şekilde tarif etmek gerekirse, parçalama çözümü ile blok zincirdeki düğümler birçok parçaya bölünür. Her düğüm, ağdaki işlemlerin bir kısmıyla meşgul olur. Böylece iş yükü dağıtılır.

Layer-1 Coinleri Nelerdir?

Layer-1 coinleri, Layer-1 blok zincirlerinin ve Layer-1 çözümlerinin kripto para birimleridir. Bunlar kendi blok zincirlerini kullanan kripto para birimleri olduğundan, Layer-1 tokenleri olarak değil Layer-1 coinleri olarak adlandırılır.
Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Solana (SOL), Ripple (XRP) ve Avalanche (AVAX) önde gelen Layer-1 coinleri olarak gösterilebilir.

Bitcoin (BTC)

Satoshi Nakamoto takma isimli kişi ya da kişilerce 2008’de whitepaperı yayımlanan Bitcoin(BTC), ilk blok zincir ve kripto para birimidir. Halihazırda en değerli kripto para olan ve Layer-1 Coinleri listesinde bulunan Bitcoin, 2009’da faaliyete geçmiştir. Proof-of-Work konsensüs algoritmasını kullanan Bitcoin üzerinden merkeziyetsiz, aracısız ve şeffaf şekilde eşler arası ödemeler yapılabilir. Arzı 21 milyon BTC coin ile sınırlı olan Bitcoin günümüzde deflasyonist bir yatırım aracı olarak da değerlendirilmektedir.

Ethereum (ETH)

Bitcoin’in ardından en büyük blok zincir ve kripto para birimi olan Ethereum (ETH), Vitalik Buterin tarafından yaratılmış ve 2015’te piyasaya çıkmıştır. Ethereum blok zincir ağı üzerinde akıllı sözleşmeler yaratmak, yeni tokenlar ve merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmak mümkündür. Ethereum, şu an Proof-of-Work konsensüs algoritmasını kullansa da bir Layer-1 yükseltmesi ile Proof-of-Stake konsensüs algoritmasına geçmektedir.

Solana (SOL)

Solana (SOL) da tıpkı Ethereum (ETH) gibi akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları çalıştırmak üzere tasarlanmış esnek bir platform ve kripto para birimidir. Ancak Proof-of-History konsensüs mekanizmasını kullanan Solana, hızıyla öne çıkan bir Layer-1 blok zinciridir.

Ripple (XRP)

Bir zamanlar Bitcoin’in ardından en büyük ikinci kripto para birimi projesi olan Ripple (XRP), merkezi yapısıyla diğer Layer-1 blok zincirlerinden ayrılır. Ripple, XRP coin aracılığıyla hızlı, uluslararası eşler arası ödeme ve para transferi olanağı sunar.

Avalanche (AVAX)

Avalanche (AVAX), kendine özgü sistemiyle Layer-1 blok zincirlerinin ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik meselelerinin üçüne de aynı anda çözüm getirmektedir. AVAX coin ise ağdaki işlem ücretlerinin ödenmesinde kullanılır.

Layer-1 ile Layer-2 Arasındaki Farklar

Layer-1, bir ana blok zincir ağını ifade eder. Layer-1 çözümleri de bu ana blok zincir ağı üzerinde yapılan iyileştirmelerdir. Bu çözümleri gerçekleştirmek çoğu durumda teknolojik kısıtlar nedeniyle uzun zaman alabilir. Örneğin, Ethereum blok zinciri 2.0 yükseltmesi ile Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasına geçmeye çalışıyor ancak bu süreç birkaç yıldır sürüyor. Çünkü bu yükseltme doğrudan Layer-1’de, yani ana ağda gerçekleştiriliyor.
Ayrıca, birçok proje, örneğin merkeziyetsiz uygulamalar ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle Layer-1 blok zincirlerinde oluşturulamaz. Yine de Layer-1’in güvenlik ve merkeziyetsizlik avantajlarından faydalanmak isterlerse belirli bir blok zincir üzerinde bir Layer-2 çözümü olarak inşa edilebilirler. Layer-2, işlemleri Layer-1 ağından bağımsız olarak işleyen ama Layer-1 üzerinde oluşturulan bir katmandır.

Celestia (TIA) Projesi

Celestia (TIA), ilk modüler blokzincir ağıdır. Celestia sayesinde herkes kendi blokzincirini, yeni bir konsensüs ağı başlatmak zorunda kalmadan kolayca oluşturabilir. Modüler blokzincir mimarisi sayesinde de Celestia ekosistemindeki tüm blokzincirler aynı anda ölçeklenebilir, birbirinden bağımsız ve daima güvenlidir.
Celestia ekossiteminde, işlem ücretlerinin ödenmesinde TIA coin kullanılır. TIA coin sahipleri Celestia ekosisteminin yönetişim kararlarında da oy kullanabilir.

Modüler Blokzincir Nedir? Modüler Blokzincir Nasıl Çalışır?

Modüler blokzincirler, Celestia tarafından “blokzincir mimarisinde yeni bir paradigma” olarak tanımlanır. Bu mimari, her şeyi yapan tek bir blokzincir (monolitik blokzincir) yerine belirli görevleri yerine getirmekte uzamanlaşmış ve optimize edilmiş zincirler ortaya koyar. Bunlara “modüler blokzincir” denir.
Modüler blokzincirler bir araya gelerek modüler yığınlar (modular stack) oluşturur. Modüler yığınlar, monolitik blokzincirlerin gerçekleştirdiği tüm işlemleri gerçekleştirebilir. Bu açıdan, modüler blokzincirler Lego parçaları gibi düşünülebilir. Nasıl ki Lego parçalarından farklı yapılar oluşturabilirsiniz; modüler blokzincirleri bir araya getirerek de modüler yığınlar inşa edebilirsiniz.
Bu yapı, daha ölçeklenebilir ve kolay geliştirilebilir bir blokzincir mimarisi ortaya çıkarır.

Celestia Projesinin Kurucuları Kimler?

Celestia (TIA), Mustafa El Bassam’ın CEO’su olduğu Celestia Labs tarafından kurulmuştur. University College London’dan Bilgisayar Bilimi Doktorası bulunan El Bassam, Lulzsec ve 2019’da Meta’nın satın aldığı Chainspace’in de kurucu ortağıdır. El Bassam, 2016'da Forbes tarafından 30 yaşın altındaki en iyi 30 teknoloji girişimcisi arasında listelenmiştir.

TIA Coin İstatistikleri

Celestia yerel token’ı TIA coin toplam arzı 1 milyar coin’dir. Celestia yerel token’ı TIA coin toplam arzı 1 milyar coin’dir. Ancak dolaşımdaki TIA coin arzı, piyasaya yeni çıktığından henüz net olarak tespit edilememiştir.

Celestia Whitepaper

Celestia (TIA) projesinin whitepaper’ına buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

What is Celestia?
Celestia is a modular data availability (DA) network that securely scales with the number of users, making it easy for anyone to launch their own blockchain.Rollups and L2s use Celestia as a network for publishing and making transaction data available for anyone to download. For them, Celestia provides high-throughput DA that can be verified easily with a light node.
And by making the blockchain stack modular, anyone can launch their own blockchain without needing a validator set.

Why Celestia?

What is data availability and why does it matter?

Data availability answers the question, has the data for this blockchain been published? It is critical to the security of any blockchain because it ensures that anyone can inspect the ledger of transactions and verify it.
Users of a monolithic blockchain usually download all the data to check that it is available.
As blocks get bigger, it becomes impractical for normal users to download all the data meaning that they can’t verify the chain. Modular chains solve this problem by making it possible for users to verify very large blocks using a technology called data availability sampling.

Now what's data availability sampling?

Data availability sampling (DAS) is the new primitive that enables Celestia light nodes to verify DA efficiently. Instead of downloading all data, light nodes only download a tiny portion of each block.
Importantly, DAS allows Celestia to scale with the number of users (light nodes). So, as the light node network grows over time, Celestia can scale to the data throughput needed for millions of rollups without compromising on security for end users.

And what is a modular blockchain?

Modular blockchains are a new paradigm in blockchain design. Instead of one blockchain doing everything, modular blockchains specialize and optimize to perform a given function. This specialization provides breakthroughs in scalability, flexibility, and interoperability, enabling developers to build blockchain applications for mass adoption.

Celestia Projesini Özel Kılan Nedir?

Celestia, merkeziyetsiz finans (DeFi) ve akıllı kontrat platformları için ölçeklenebilir bir ekosistem oluşturmayı amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirebilmek için modüler blokzincir mimarisini kullanır. Celestia, modüler blokzincir mimarisini kullanan ilk blokzincir ağı olarak diğerlerinden ayrılır.
Modüler blokzincir mimarisi, ölçeklenebilirliği geliştirir. Bu yapı, blokzincir işlemlerinin şeffaf şekilde takip edilebilmesini de kolaylaştırır. Monolitik bir blokzincirin kullanıcıları genellikle işlem defterini kontrol etmek için tüm verileri indirir. Bloklar büyüdükçe, normal kullanıcıların tüm verileri indirmesi pratik olmaktan çıkar ve zincirin doğrulanması güçleşir. Modüler zincirler ise bu sorunu, “veri kullanılabilirliği örneklemesi” adı verilen bir teknolojiyi kullanarak çözer ve kullanıcıların çok büyük boyutlu blokları da kolayca doğrulayabilmesini sağlar.

TIA Coin Fiyatı

Bugüne kadar en yüksek TIA coin fiyatı, piyasaya çıktığı 31 Ekim 2023 tarihinde, 2,50 dolar ile görülmüştür. En düşük TIA coin fiyatı da yine 31 Ekim 2023 tarihinde 2,03 dolar ile görülmüştür.

TIA Coin Nasıl Alınır?

TIA coin, Bitlo gibi güvenilir kripto para borsalarından kolayca alınabilir. Türk lirası, ABD doları, euro gibi itibari paralar ile TIA coin satın alabilirsiniz.

TIA Coin Nereden Alınır?

Türkiye’nin köklü kripto para borsalarından Bitlo’da Türk lirası ile TIA coin satın alabilir, TRY/TIA al-sat işlemlerinizi güvenle yapabilirsiniz.

Celestia Blokzinciri Nasıl Çalışmaktadır?

Celestia blokzincirinin çalışmasında rol oynayan iki ana unsur vardır: Modüler blokzincir mimarisi ve roll’uplar. Bu iki unsurun birlikte çalışmasıyla Celestia, benzersiz bir blokzincir deneyimi sunar.
Modüler blokzincir mimarisi, tek bir blokzincirin yüklendiği görevleri birden fazla zincire dağıtır. Modüler zincirlerin bir araya gelmesiyle, bir blokzincirin tüm görevlerini yerine getirebilen modüler yığın oluşur. Her bir görev, bir vücudun uzuvları gibi çalışan başka bir zincir tarafından yürütüldüğü için ölçeklenebilirlik sorunları ortadan kalkar. Böylece daha optimize çalışan bir blokzincir yapısı ortaya çıkar.
Roll-up’lar ise birçok ağda kullanılan bir Katman-2 ölçeklenebilirlik çözümüdür. Bunlar, merkeziyetsiz uygulamalar için güvenlikten veya merkeziyetsizlikten ödün vermeden çalışabilecekleri bir platform sağlamayı amaçlar. Rollup’lar kendi işlemlerini gerçekleştirirken konsensüs mekanizması ve veri kullanılabilirliği için Katman-1 blokzincirlerini kullanır. Celestia ise roll-up’lar için mükemmel bir tamamlayıcı blokzincir ağıdır çünkü onlara işlem verilerini düşük maliyetle yayımlayabilecekleri, ölçeklenebilir bir zincir sunar.
Celestia ağında yapılan tüm işlemler için TIA coin kullanılır. TIA, Celestia blokzincirinin yerel fayda ve yönetişim coin’idir.

TIA Coin Yorum

Blokzincir teknolojisi, yalnızca kripto para alanında değil, sağlıktan nakliyeye birçok farklı alanda kullanılıyor. Ancak ne amaçla kullanılırsa kullanılsın, kullanışlı bir blokzincirin merkeziyetsizlikten ve güvenlikten ödün vermeden ölçeklenebilirliği sağlaması gerekiyor.
Celestia, modüler zincir mimarisiyle yüksek merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik vadediyor. Bu açıdan Celestia geleceği parlak bir blokzincir, TIA coin ise şimdiden önemli bir DeFi coin sayılabilir.

Celestia (TIA) Hakkında Sık Sorulan Sorular

TIA Coin Nedir?

TIA coin, ölçeklenebilir bir blokzincir ağı olan Celestia blokzincirinin yerel kripto para birimidir.

TIA Coin Hangi Ağlarda Çalışır?

TIA coin, Celestia blokzincir ağında çalışır.

TIA Coin Nerelerde Kullanılır?

TIA coin, Celestia ekosisteminde işlem ücretlerini ödemekte ve ağ yönetişiminde kullanılır.

TIA Coin Madenciliği Yapılıyor mu?

Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizmasını kullanan Celestia blokzincirinin yerel kripto para birimi TIA coin, madenciliği yapılan bir kripto para değildir.