Aethos: Decentralized Infrastructure for Values Expression

Aethos: Decentralized Infrastructure for Values Expression

Aethos projesi dün itibariyle bir makale paylaştı ve ben de bu makaleden yola çıkarak hem savundukları düşüncelerin neler olduklarını, neler yapabileceklerini, neler yapmak istediklerini görmek için ve en önemlisi bunu yapabilecekler mi sorusuna yanıt aramak için biraz okudum. Proje belki de hepimizin -para kazanmaktan başka şey düşünmediğimiz için- ıskaladığı bir noktaya değiniyor. Değerler.

"Finansal işlemler değerlerimizin ifadesidir."

Her gün yaptığımız işlemler aslında özünde bazı değerleri taşırlar. Kendimizce bir ahlakın ve değerler yargısının süzgecinden sonra hareket ederiz. Örneğin ters gelen bir hareketini gördüğümüz bir bakkaldan alışveriş yapmak yerine yolu uzatmayı göze alabiliriz. Veya çevreye duyarlı olduğunu düşündüğümüz/gördüğümüz firmalardan alışveriş yapmayı severiz. Bu sadece finansal bir takas değil aynı zamanda duygusal bir takastır. Karşılığında sadece ürün değil kendimizi iyi hissetme duygusunu da satın alırız. Bu örnekler daha da çoğaltılabilir, dolandırıcı olduğunu bildiğimiz bir fenomenin tavsiyelerini dikkate almamamız gibi mesela.

İşte Aethos diyor ki; blockchain bu değerleri gözardı ediyor. Bunu nasıl yapıyor peki? Kişiye anonimlik sağlayarak. Yani siz bir DEX'ten diyelim ki ETH alıyorsunuz ama bu ETH'ler kimin, arkasında kim var ya da nereden geldi bilemiyoruz. Siz satıcının kim olduğunu önemsemediğiniz yani gündelik hareketlerinizden farklı olarak değer yargılarınızın devreye girmediği bir işlem gerçekleştirmiş oluyorsunuz. Aethos'un misyonu tam olarak buraya odaklanıyor; "ekosistemleri ve insanları kendi özel değerlerini ifade etmelerine ve sahiplenmelerine olanak tanıyan temel değerlerden bağımsız ve merkezi olmayan teknoloji oluşturmak."

Mevcut sistemde siz bir likidite havuzuna likidite eklediğinizde blockchainin bir teröristin de sıradan bir birey gibi işlem yapabilmesini sağlamasından dolayı işlem yapabilmesini kolaylaştırmış oluyorsunuz. Yani baktığınızda istemeden buna taraf olmuş oluyorsunuz. (Kendi YORUMUM : Normalde de tüm sistem birbirini destekliyor, bundan tamamen izole bir sistem kurulabilir mi benim zihnim bunu canlandırmaya yetmiyor.) İşte bu gibi işlemlerde katılımcılar hangi tür varlıklarla iletişime girdiklerini bilemedikleri için önüne de geçemiyorlar.

"İşlemler değerlerin uzantısıdır. Geleneksel finansta değerlerin ifade edildiği şekil uyumdur. Düzenleyici ve politika yapıcılar, kabul edilebilir ya da kabul edilemez işlemler konusunda kendi değerlerini (ve umarız halkın değerlerini) yansıtan politikalar uygularlar. Merkeziyetsiz bir teknoloji toplumunda ise diğer değerlerden sadece biridir. Blockchain teknolojisi kullanıcıların ve ekosistemlerin toplumlara göre değişen değerlerini tanımlama fırsatı sunar. Yuval Noah Harari'nin Sapiens kitabında belirttiği gibi, para gerçekten 'en evrensel ve en verimli karşılıklı güven sistemi' haline gelebilir."


Değer ifadesini uygulamalara entegre eden geliştiriciler, katılımcıların dünyayla etkileşim kurmak istedikleri şekle en uygun küresel yolları seçmelerine olanak tanır. Bu niyet-merkezli mimaride bir kullanıcının, değerlerine en uygun uygulamalar aracılığıyla işlemlerini yönlendirmesi mümkün olur. İntersubjektif uyumun olduğu bir sistemde, kullanıcılar körü körüne işlem yapmak yerine değerlerin uyumuna göre birbirleriyle ilişki kurarlar. "İntersubjektif uyum" dedikleri terim ise son kullanıcılar ve ekosistemler arasında aralarındaki değerlerin uyumu. Sanıyorum ki bu da yavaş yavaş blockchain'de hayatımıza girecek bir kavram.


Genel olarak konu ve proje hakkında size vizyonlarını aktarmak istedim. Bu kavramlar ve düşüncelerin kodlara, teknolojiye nasıl yansıyacağını ya da yansımayacağını bize zaman gösterecek.

Umarım beğenirsiniz.

Direkt olarak linkten okumak isteyenler için: https://aethos.mirror.xyz/
Ayrıca ben Optimism ağı üzerinden ilk yazılarını mintledim.

Makale GREAT'tir.