Genel Bakış

Gerçek dünyadaki kullanım alanları ve uygulamalar blokzinciri teknolojisini giderek daha fazla benimsedikçe, bu yeniliğin varlık yönetimi ve mülkiyeti üzerindeki etkisini anlamak her zamankinden daha önemli hale geliyor.

Tokenizasyon; blokzincirini ve akıllı sözleşmeleri kullanarak, temel varlıkla ilişkili mülkiyeti veya hakları temsil eden dijital token’lar oluşturma sürecidir. Bu token’lar, blokzinciri üzerinde çıkarılabilir, alınıp satılabilir ve yönetilebilir. Yaygın örnek şirket hisseleri gibi bir finansal varlıklar olsa da, fiziksel mallar veya emtialar da tokenize edilebilir. Tokenizasyon, küresel ekonomide çeşitli şekillerde devrim yaratma potansiyeli ile giderek artan bir şekilde blokzincirinin en umut verici uygulamalarından biri olarak kabul edilmektedir.

Sermaye piyasalarının iyileştirilmesi, ücretlerin potansiyel olarak azaltılmasından veri şeffaflığına kadar son birkaç on yılda tutarlı bir çaba olmuştur. Tokenizasyon tek başına birden fazla yönü yerine getirmektedir. Citibank, tokenizasyonla ilgili son raporunda, tokenize edilmiş özel finansal ve gerçek dünya varlıklarının 2030 yılına kadar neredeyse 4 trilyon dolara ulaşacağını öngörüyor. Bir adım daha ileri giden Boston Consulting Group (BCG), ADDX ile işbirliği içinde, diğer varlık sınıflarının yanı sıra; özel menkul kıymetleri de içeren tokenize likit olmayan varlıklar için daha da büyük bir pazar payı ön görüyor ve BCG, aynı zaman diliminde küresel olarak likit olmayan varlık tokenizasyonunun toplam büyüklüğünün 16 trilyon dolar olacağını tahmin ediyor. Araştırma şirketi STM’ye göre, şu anda ikincil piyasada işlem gören tokenize varlıklar piyasa değerinde yalnızca 25 milyar doları temsil ediyor, bu nedenle bu tahminler yalnızca bu on yıl içinde 200 kat büyüme bekliyor.

Bu makalede, tokenizasyon teknolojisinin sunduğu yeni fırsatlardan bazılarını incelemiş olacağız.

Zincir Dışı Varlık (Off-Chain Asset — OCA) Tokenizasyonu Örnekleri:

Gayrimenkul Tokenizasyonu

Gayrimenkuller gibi varlıklar tokenize edildiğinde, her bir token mülkün kısmi sahipliğini temsil edebilir ve yatırımcıların gayrimenkulün daha küçük bölümlerini alıp satmasına olanak tanır.

Sanat ve Koleksiyon Ürünleri

Değerli sanat eserleri veya lüks objeler tokenize edildiğinde, yatırımcılar sanat eserinin veya koleksiyon parçasının bir hissesine sahip olabilecek ve sanat piyasasına erişim artacaktır.

Şirket Özsermayesi

İster küçük girişimler ister büyük şirketler olsun, şirketlerdeki öz sermaye sahipliği tokenize edilebilir. Kurulan şirketler sermaye artırabilir ve ilgili öz sermayeyi temsil eden token’lar çıkarabilir. Alternatif olarak, mevcut yatırımcıları olan şirketler de, blokzincirinin faydalarından yararlanmak için orantılı hisselerini temsil eden token’lar çıkarabilir. Her bir hisse sınıfı (imtiyazlı) farklı bir menkul kıymet token’ı ile temsil edilebilir.

Girişim Sermayesi

Sınırlı Ortaklık (LP) hakları token haline getirilebilir. LP payları için ikincil piyasaların oluşturulması, LP’lerin birbirleri arasında işlem yapmasına olanak tanıyarak çıkış fırsatları yaratır. Bu da GP’lerin geri ödeme yapmalarına gerek kalmamasına yol açar. Bu da LP paylarının elden çıkarılması taleplerini karşılamak için fonun pozisyonlarını tasfiye etmek zorunda kalmadan dağıtılan sermayenin genel olarak aktif kalmasını sağlar.

Borçlanma Araçları

Şirketler tokenize formda borç ihraç edebilir. Her bir token sahibi, vade sonunda veya periyodik kupon ödemeleri yoluyla ödenen faiz karşılığında ihraç eden kuruluşa sermaye ödünç vermiş olabilir. Şirketler tarafından ihraç edilen borçlar tokenize edildiğinde, alacaklılar borçlanma araçlarını bugün kullanılan yöntemlerden ziyade blok zinciri üzerinde daha kolay takip ve swap edebilir.

Fikri Mülkiyet Hakları

Tokenize fikri mülkiyet (Intellectual Property — IP), kısmi sahiplik yoluyla daha fazla yatırımcı katılımına kapı açabilir. İlk fikri mülkiyet sahipleri fikri mülkiyetlerinin bir kısmını veya %100'ünü tokenize edebilir. Bu onlara erken likidite sağlarken, yatırımcılar da ilgili gelir/kâr payına veya fikri mülkiyetin bir kısmına sahip olmanın diğer avantajlarına katılabilir.

Blokzinciri ve OCA Tokenizasyonunun Temel Faydaları:

1. Otomasyon ve maliyet azaltma
2. Şeffaflık ve denetlenebilirlik
3. Erişilebilirlik ve kapsayıcılık
4. Katılım ve fayda
5. Artan likidite ve varlık verimliliği
6. Portföy çeşitlendirmesi

Sıralanan bu yararlara kısaca bakalım:

Otomasyon ve Maliyet Azaltma

Akıllı sözleşmeler, blokzincirlerinin işlemleri ve transferleri otomatikleştirmesine olanak tanıyan programlardır; önceden belirlenmiş belirli koşullar karşılandığında önceden programlanmış belirli eylemleri gerçekleştirirler. Zincir üzerinde varlık ihracı, yönetimi ve mutabakat süreçleri için kullanılabilirler ve bu nedenle çeşitli üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarına olan ihtiyacı ve her bir aracıyla ilişkili artan maliyetleri azaltabilirler. Örneğin, tarihsel olarak operasyonel açıdan zahmetli, manuel ve uzun süreli olan yüklenim ve doğrulama, varlık izleme, kurumsal eylemler ve diğer periyodik fon ödemeleri gibi konularda veri, analiz ve raporlama maliyetlerini düşürmeye yardımcı olabilirler.

Şeffaflık ve Denetlenebilirlik

Public blokzincirindeki tokenize varlıkları içeren herhangi bir işlem, halka açık olacaktır; ve bu nedenle denetlenebilir olacaktır. Blokzinciri, geleneksel varlıkların arkasındaki değerleme mekaniğini ve raporlamayı geliştirme potansiyeline sahiptir. Örneğin, gayrimenkul yatırımcıları bir mülkün mevcut değerlemesinin değerlendirilmesindeki zorluklara aşinadır. Bu değerlendirme genellikle sübjektiftir ve hesaplamaların manuel olması ve gayrimenkulde yaygın olan kağıt tabanlı dokümantasyon sürecini destekleyecek teknik altyapının olmaması nedeniyle değerlendirilmesi oldukça zor olabilir. Bu belgeleri çevrimiçi olarak yönetmek için cloud veritabanlarından ve varlık türü veya boyutundan bağımsız olarak her veri kümesini standartlaştırmak için gelişmiş web kancalarından yararlanarak, artık bir mülkün değerlemesi, bir hedge fonun portföy NAV’ı veya bir borç ürününün piyasa değeri hakkında gerçek zamanlı şeffaflık sunmak mümkündür.

Buna ek olarak, gerçek zamanlı veriler yalnızca depolanan ve sunulan bilgilere güvenebildiğimizde değerlidir; farklı ülkelerden ve düzenleyici ortamlardan varlıklar ve yatırımcılarla uğraşırken bunu kanıtlamak son derece zor olabilir. Her bir veri yüklemesinin, değişikliğinin ve indirmesinin kriptografik hash’i yoluyla gelişmiş kayıt tutma ve kanıtlama sayesinde, bir varlığın yaşam döngüsü boyunca dijital bir bilgi denetim izi oluşturabilir ve bu kayıtları doğrudan zincir üzerindeki temel token’lara bağlayabiliriz.

Ayrıca, tokenize edilmiş varlıkların şeffaflığı, denetlenebilirliği ve gerçek zamanlı verileri, bir varlığa yatırım yapmak veya bir varlık üzerinde kredi ya da teminatlı pozisyon almak isteyen ve değerinin doğru analizine ihtiyaç duyan kurumlar / bireyler için çok önemlidir.


Erişilebilirlik ve Kapsayıcılık

Tokenizasyon, borçlular için sermaye piyasalarına ve borç verenler için yatırım ve sermaye tahsisi fırsatlarına erişimi demokratikleştirme potansiyeline sahiptir. Zincir üzerinde tahsiş ve yönetimin sağladığı potansiyel maliyet tasarrufu ile verimlilik sayesinde, daha küçük işlem boyutları ve daha düşük yatırım minimumları ekonomik olarak daha uygulanabilir hale gelmektedir. Bu durum, özellikle geleneksel olarak likit olmayan varlıklar veya manuel ve operasyonel olarak yoğun süreçlerin tarihsel olarak daha geniş bir bireysel, nitelikli yatırımcı grubunun erişimini engellediği özel piyasa menkul kıymetleri ve “Düzenleme Kitle Fonlaması” yoluyla perakende yatırımcılardan sermaye toplayan şirketler için geçerli hale gelmektedir.


Katılım ve Fayda

Bir blokzincirindeki token sahipleri ile daha doğrudan etkileşim kurmak ve artan fayda sağlamak daha kolay olabilir. Blok kaşifleri, token’ların sahibi olan her bir temel cüzdanı anlamak için doğrudan erişim kayıt defteri sağlar. Düzenlenmiş ve KYC uyumlu ekosistemlerde, aracı kurum veya transfer acentesinin her bir cüzdanı bir yatırımcının kimliğiyle ilişkilendirmesi ve ilgili tarafların airdrop’lar, yönetim oylamaları ve özel etkinlikler aracılığıyla her bir temel cüzdanla doğrudan etkileşim kurmasına olanak sağlaması gerekir. Web3 endüstrisinde görüldüğü gibi, token sahiplerine fayda sağlamak ve onlarla doğrudan etkileşim kurmak, çok daha güçlü bir topluluk duygusu ve marka sadakati yaratabilir.
Bu nedenle, blokzincirleri üzerinde uçtan uca Web3 topluluk destekli sadakat çözümleri yükselişte! Bu platformlar, her büyüklükteki markanın en büyük fan’larıyla doğrudan bir ilişki kurmasını ve değerli eylemlerde bulunan bu kişilerle doğrudan bağlantı kurmasını ve onları ödüllendirmesini sağlar.


Artan Likidite ve Varlık Verimliliği

Tokenizasyon, daha fazla fraksiyonelleştirme ve daha geniş bir yatırımcı tabanı sağlama kabiliyetiyle; daha likit, şeffaf, verimli ve daha az ücret yoğun bir ikincil piyasa sağlayarak daha fazla arz ve talebi kolaylaştırma potansiyeline de sahiptir. Özellikle daha önce bahsedilen bazı avantajlarla birleştirildiğinde, token’lar daha fazla varlık üretkenliği sağlamak için kendi kendine çalışan blokzinciri uygulamalarıyla birlikte de kullanılabilir. Tokenizasyon sayesinde, daha önce teminat olarak kullanılması zor olan ya da mümkün olmayan varlıklar, kısmi sanat eserleri ve gayrimenkuller gibi bu tür amaçlar için artık daha kolay kullanılabilir.


Portföy Çeşitlendirmesi

Yatırımcılar geleneksel olarak kamu piyasalarına, tahvillere ve diğer varlık sınıflarına katılırken, alternatif yatırımlar ve özel piyasalar ortalama bir kişinin portföyünde o kadar önemli bir rol oynamamıştır. Bu durum, çok yüksek asgari yatırım tutarları ve likidite eksikliği gibi çeşitli faktörlere bağlanabilir. Mevcut düzenleyici çerçeveler (ör. D, S, A+ ve CF Yönetmeliği) kapsamında uyumlu bir şekilde kullanıma sunulduğunda tokenizasyon, bu iki engelleyicinin teknolojik açıdan çözülmesine yardımcı olabilir.

Güzel sanatlar harika bir örnektir. Ortalama bir insan, yüksek yatırım minimumları nedeniyle sanata yatırım yapmaz. Şirketler, Andy Warhol veya Banksy tabloları gibi müze kalitesindeki sanat eserlerini, akredite veya perakende herkesin katılabileceği kitlesel fonlama muafiyetlerini kullanarak parçalara ayırıyor. Bu sayede yatırımcılar portföylerinin bir kısmını sanata ayırabilirken bir likidite olayını bekleyememeleri durumunda pozisyonlarını diğer yatırımcılara satabiliyorlar.

Sonuç

Tokenizasyonun ivme kazanmasıyla varlık yönetimi ve sahipliğinde heyecan verici bir dönemin ön saflarında yer alıyoruz. Tokenizasyon; bankalara, finansal hizmet firmalarına ve varlık sahiplerine, dünyanın herhangi bir yerinde aynı ekosistem içinde her tür varlığı — şirket, gayrimenkul, güzel sanatlar veya geleneksel olmayan varlıklarda mülkiyet olsun — kullanıma sunmaları ve yönetmeleri için raylar sağlar. Bu tür varlıklarla ilgilenmek, geleneksel olarak her bir işlem için hizmet vermek ve validasyon için manuel süreçler gerektiriyordu. Ancak tokenize etme yoluyla akışı standartlaştıran firmalar, maliyetleri büyük ölçüde azaltmak, transfer ve consensus hızını artırmak için her bir işlemi otomatikleştirebilir.
Gerçek dünya varlıklarının tokenizasyonu, Wall Street’te var olan finansal hizmetler altyapısının çoğunu daha şeffaf, verimli ve erişilebilir bir şekilde yükseltme misyonuyla blokzinciri endüstrisinde büyüyen bir trend haline gelmiştir. Kurumlar bu teknolojiyi benimsemeye devam ettikçe; yeni standartların belirlenmesi, düzenlemelerin uyum sağlaması ve finansın gelişmesi beklenebilir.

Terminoloji

Akredite Yatırımcı — Genel olarak halka açık olmayan menkul kıymetlerin alım satımını yapmasına izin veren belirli özellikleri karşılayan bir birey veya ticari kuruluş.

Blok Gezgini — Kullanıcıların bir blokzincirindeki geçmiş işlemleri çıkarmasına, görselleştirmesine ve incelemesine olanak tanıyan yazılım uygulaması.

Blokzinciri — Kriptografi kullanılarak birbirine bağlanan ve sürekli büyüyen bir kayıt listesini tutan dağıtılmış ve merkeziyetsiz veritabanlarından oluşan altyapı.

Tahvil — Bir yatırımcının kurumsal veya devlet temsilcisine olan borcunu temsil eden finansal araç.

Teminatlı pozisyon — Borç için teminat olarak değerli bir varlık veya varlık sepetinin kullanılması.

NAV (Net Asset Value) — Net Varlık Değeri, bir fon veya portföydeki varlık portföyünün toplam değerini ifade eder.

Zincir Üzerinde Finans (On-Chain Finance) — OnFi, eski finansal hizmetler altyapısını ve iş akışlarını yükseltmek için DeFi ilkellerinin ve akıllı sözleşmelerin kullanılmasıdır.

Gayrimenkul — Arazi ve ona bağlı olan tüm kalıcı yapılar.

Standardizasyon — Müşterilere ve işlemlere hizmet vermek için genel kabul görmüş bir şablon ve kolaylaştırılmış bir metodoloji oluşturma süreci.

Hisse senedi — İhraç eden yani kullanıma sunan şirketin bir kısmının sahipliğini temsil eden bir menkul kıymet.

Tokenizasyon — Bir varlığın yaşam döngüsü boyunca daha verimli sahipliği, mutabakatı ve yönetimi için zincir üzerindeki altyapı dahilinde kullanılan, gerçek bir dünya varlığının payını temsil eden bir blokzinciri token’ının çıkarılması.

Değerleme — Potansiyel bir yatırımın, varlığın veya menkul kıymetin değerini belirleme süreci.

Avalanche Hakkında

Avalanche, sonsuz ölçekte ve düzenli şekilde işlemleri bir saniyeden kısa sürede sonuçlandıran bir akıllı sözleşme platformudur. Yeni consensus protokolü, alt ağ (subnet) altyapısı ve HyperSDK araç seti Web3 geliştiricilerinin; güçlü ve özel blokzinciri çözümlerini kolayca başlatmasına olanak sağlar. Web3 geliştiricileri için tasarlanmış çevre dostu blokzincirinde istediğiniz her şeyi, istediğiniz şekilde oluşturun.