Yangın Nedir? Yangın Nasıl Oluşur?
Arkadaşlar sizi çok önemli bir konu da uyaracağım az çoğunuzla ismen de olsa tanışmış olduk ne iş yaptığımı artık bilmeyen yoktur herhalde itfaiyeciyim ben bir ihmalin insan hayatının canına mal olacağını unutmamanızı dileyerek çok dikkatli olmanız gereken bir konudan bahsedeceğim sizlere.
Başlıktan da anlayacağınız üzere yangın nedir bahsedip nasıl önlem alırız onu anlatacağım. Çok kısa yangın kontrol edilemeyen alevdir. Isı oksijen ve yanıcı maddenin bir araya gelmesi ile meydana gelir yangının asıl korkutucu yapan şey yangın esnasında oluşan tehlikelerdir. Bu tehlikelerden bahsedecek olursam.
Yangından kaynaklanan tehlikeleri 9 alt başlık altında toplayabiliriz.
1-YANGININ BÜYÜME HIZI Yangın çok hızlı büyür, dolayısıyla yangına karşı yapılacak müdahale de çok hızlı yapılmalıdır.
2-YÜKSEK SICAKLIK TEHLİKESİ Yangın yerinde insanın dayanabileceğinin çok üstünde sıcaklık oluşmaktadır. Müdahale edenler yanmamaları için gerekli donanıma sahip olmalıdırlar.
3-YANGIN BİLEŞENLERİNİN YANGININ YAYILMASINA ETKİLERİ
3.1 Yanıcı Madde (Cinsi, Miktarı, Dağılımı)
3.2 Hava veya Oksijen (Hava Büyüklüğü, Rüzgar)
3.3 Isı Transferi (İletim, Taşınım, Işınım)
4- YANGININ SAFHALARINDAKİ TEHLİKELER
4.1 Başlangıç Safhasında ALEV DİLİ (Flame – over)
4.2 Denge Safhasında ANİ TAM TUTUŞMA (Flash – over)
4.3 Sıcak Tütme Safhasında YANGIN PATLAMASI (Backdraft)
5- GAZLARIN OLUŞTURDUĞU SOLUNUM ZORLUĞU TEHLİKESİ
5.1- Boğucu Etki Yapan Zehirli Gazlar (1.Grup)
5.2- Tahriş Edici Zehirli Gazlar (2. Grup)
5.3- Kanı Zehirleyen, Sinir Sistemini Tahrip Eden Zehirli Gazlar (3. Grup)
5.4- Yanan Malzeme Cinsine Göre Açığa Çıkan Gazlar
5.5- Açığa Çıkan Gazların İnsan Sağlığına Etkileri
6- PATLAMA TEHLİKESİ
6-1- Fiziksel Patlama
6-2- Kimyasal Patlama Patlayıcı Maddelerin Patlaması, Oda Patlaması, Yangın Patlaması
7- ÇÖKME TEHLİKESİ
-Patlamanın Tesiri,
-Kolon ve Kirişlerin Yanması,
-Yüksek Sıcaklıkla Demirin Yumuşaması,
-Yüksek Sıcaklıkla Betonun Ayrışması ve Tozlaşması,
-Yüksek Sıcaklıkla Tuğlaların ve Taşların Çatlaması,
-Yüksek Sıcaklıkla Oda Hacminin Genleşmesi ve Gerilme,
-Sıkılan Suyun Ağırlığı sonucu çökmeler meydana gelebilir.
8-ELEKTRİK TEHLİKESİ
Müdahale Mesafesi, Önlemler (Kuru elbise, Yalıtkan Eldiven) Elektriğin Kesilmesi
9- KİMYASAL TEHLİKE
9-1- Tahriş Edici Sıvı Kimyasal Maddeler
9-2- Tahriş Edici Katı Kimyasal Maddeler
Bu tehlikelerden sizleri en çok ilgilendiren yayılma hızı ve yüksek sıcaklık yangın anında sıcaklar değerleri bin dereceyi geçebilir aşağıdaki tablodaki süre zarfında ne kadar yüksek sıcaklıklara çıktığını göreceksiniz.
Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı gibi en büyük sıcaklık artışı ilk beş dakikada olmaktadır. Bunun için yangınlarda ilk dakikalar hatta saniyeler çok önemlidir. Isı 90 dakika sonra 985 ‘ye ve 3 saat sonra 1090 dereceye ulaşır.
Yangınlarda daha düşük veya özel durumlarda daha yüksek ısı dereceleri de görülmektedir. Bazı durumlarda büyük yangınlarda 1500–1700 derece ısı oluşmuştur, bu da tuğlaların damlamasından anlaşılmıştır.
Yüksek sıcaklık ve alev insan vücudunda onarılmaz yaralar açmaktadır. Derinin yanması ile derinin altında bulunan ter bezleri tahrip olur. Vücutta bulunan toksin maddeler ter bezleri yoluyla dışarı atılmazsa kan zehirlenmesi yapar ve hayat sona erer.
2.2 Yüksek sıcaklığa insan vücudunun zamansal dayanma sınırları:
-Proteinler pıhtılaşmaya başlar;
-Kan basıncının artmasıyla hayati organlarda iç kanamalar oluşabilir;
-Kalbin ritmik temposu bozulur;
-Aşırı su kaybı, solunum sıkışması ve zorluğu meydana gelir. Bunların sonucu ise ölümdür.
İnsan vücudu ve solunum sistemleri:
-65 ºC sıcaklığa sınırlı bir süre,
-120 ºC sıcaklığa 15 dakika,
-143 ºC sıcaklığa 5 dakika,
-177 ºC sıcaklığa ise 1 dakika dayanabilir.
2.3 Alevin etkileri: Isının ışınımı olan alev, insan vücudunda 1. 2. 3. derece yanıklara sebep olur. Isı kaynağı ve alevle olan mesafe ve muhatap olma süresi önemli etkendir. Yanığın yeri, büyüklüğü ve derinliği de önemlidir. Gözler arasındaki bir yanık, bacaklardaki aynı büyüklükteki bir yanıktan daha tehlikeli ve kötüdür.
2.3.1-1. derece yanık; Derinin güneş yanığı gibi yanması, deride kızarıklık biçiminde görülen yanıktır. Önemli kabul edilmez.
2.3.2-2.derece yanık; Su toplanarak derinin kabarcıklaşması biçiminde meydana gelen yanıktır. Acı verir.
-Derine nüfuz eder ve kabarcıklar oluşturur
-Kızarıklık, acı ve şişkinlik
2.3.3-3. derece yanık; Derinin kömürleşecek derecede kavrulması biçiminde meydana gelen yanıktır.
-Tüm dermise nüfuz eder, sinir uçlarını tahrip eder
-Kuru, köselemsi, gri veya beyaz görünümde.
-Bazen kömürleşmiş görünür
-Ortası acı hissetmez
-İyileşmesi zordur, genelde deri nakli gerektirir.
2.3.3-4. Kızgın Hava: Ayrıca yangın yerinde oluşan kızgın hava kısa süre de olsa solunduğunda, solunum alanlarında yanmaya neden olmaktadır. İç yanık denilen bu hadise burun kıllarının yanmış olması ile teşhis edilmekte ve bu yanık karşısında tıbben yapılabilecek bir şey kalmamaktadır.
YANGINA KARŞI NASIL ÖNLEM ALABİLİRİZ;
- Kesinlikle uyurken şarjda telefon tv. gibi elektronik aletleri bırakmayınız. Çok önemli bir konudur bu en çok ölümlü vakalarla karşılaştığımız yangınlar insanların uykuda iken yakalandıkları yangınlardır.
- Çocukların ateşle oynamasına kesinlikle izin verilmemelidir.
- Bacalı binalarda düzenli olarak baca temizliği yapılmalıdır.
- Konutlarda da yangın söndürme tüpü bulundurulmalı, düzenli bakımları yaptırılmalı ve nasıl kullanılacağı öğrenilmelidir.
- Yangınlarda erken uyarı çok önemlidir, bu nedenle her konutta mümkünse bir kaç tane duman dedektörü bulundurulmalı, bunların düzenli olarak kontrolleri yapılmalıdır.
- Soba, kalorifer ve mutfak ocakları dikkatli kullanılmalıdır.
- Tavan arası ve bodrumlar temiz tutulmalıdır, en önemli konulardan bir tanesi de budur özellikle pamuk türevi maddeler kesinlikle tavan arasında saklanmamalıdır.
YANGIN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER;
- Telaşa kapılmadan çevrede yangın ihbar düğmesi varsa ona basılmalıdır,
- 112 nolu telefondan yangın itfaiyeye bildirilmelidir. Yangının adresi en kısa ve doğru şekilde mümkünse yangının cinsi ile birlikte (bina, benzin, ahşap, araç vb)bildirilmelidir.
- İtfaiye gelinceye kadar mümkünse yangını söndürmek için eldeki mevcut imkanlardan yararlanılmalıdır.
- Yangın kapalı alandaysa yayılmasını önlemek için kapı ve pencereler kapatılmalıdır,
- Bunlar yapılırken kendimiz ve başkaları tehlikeye atılmamalıdır,
- Eğer alevler çoğalmışsa ve binadan çıkış olanaksızsa, yatak altlarına dolaplara saklanılmamalı, pencereden dışarıdakilerle iletişim kurulmaya çalışılmalıdır,
- Dumandan boğulmamak için yardım gelene kadar eğilerek ve sürünerek hareket edilmeli, ağız ve burun ıslak bez ya da mendille kapatılarak nefes alınmalıdır,
- Duman ve yanık kokusu başka odadan geliyorsa kapılar açılmamalı, kapıya dokunulmamalıdır.
- Kıyafetiniz alev almışsa; koşmadan durup yere yatarak yuvarlanılmalıdır. Battaniye türü örtüler alınarak alevler boğulmaya çalışılmalıdır.
- Eğer vücudumuzda yanık varsa, hemen soğuk suya tutulmalıdır.
SİZLERE YANGIN NEDİR VE YANGIN ANINDAKİ BAŞIMIZA GELEBİLECEK TEHLİKELERE KARŞI NELER YAPABİLİRİZ NASIL BİR YOL İZLEMELİYİZ BUNLARDAN BAHSETTİM KISACA UNUTMAYIN YANGININ ŞAKASI OLMAZ!!!
