Bitcoin yarılanması nedir?

Bitcoin yarılanması nedir?

21 milyon bitcoin'in tümü (muhtemelen 2140 yılı civarında) sanal olarak madencilikle çıkarılana dek, dört yılda bir madencilere verilen bitcoin miktarı yarı yarıya azaltılır. Yarılanma mekanizması, bitcoin'i nadir bulunan, enflasyona dirençli bir kaynak hâline getirmeye yardımcı olur. 
Dijital bir para birimi olsa da sonsuz şekilde Bitcoin çıkarılamaz. Doğrulanabilir kıtlık, Bitcoin'in değer önermesinin özüdür. Bitcoin protokolünün temelinde, kıtlıkla ilgili iki kavram bulunur. Birincisi toplamda sadece 21 milyon bitcoin olacaktır. (2020 itibarıyla sanal olarak "madencilikle çıkarılabilecek" 2,5 milyondan az bitcoin kalmıştır.) İkincisi, ağa eklenen yeni bitcoin miktarı her dört yılda bir yarı yarıya azalacaktır. Bu ikinci kavram, yarılanma olarak bilinmektedir. 
2020'nin başında sanal "madencilik" yoluyla ağa 10 dakikada bir 12,5 yeni bitcoin ekleniyordu. Mayıs'ta bu miktar yarıya inerek 6,25 oldu. 2024'te ise bu miktar yaklaşık 3,125'e düşecek ve bu süreç 21 milyon bitcoin'in tümü madencilikle çıkarılana dek sürecektir (bunun 2140 yılı civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir).

Bitcoin yarılanması neden önemlidir?

Yarılanma, zamanla daha az bitcoin yayınlanmasını sağlayarak Bitcoin'in değerinin yükselmesini (talep düzeylerinin istikrarlı olduğunu varsayarsak) daha olası hâle getirir. Bu durum, itibari para birimleriyle taban tabana zıttır. İtibari para birimleri, alışılageldiği şekilde enflasyon nedeniyle zamanla değer yitirir. 1960'larda on sente bir kola alabilmenizin sebebi budur. Yarılanma, Bitcoin protokolünün kıtlığı muhafaza etme yöntemlerinden biridir. Kıtlık Bitcoin'in milyonlarca kişi tarafından rağbet görmesinin nedenlerinden biridir.

Nasıl çalışıyor?

Bitcoin sıklıkla altınla karşılaştırılır. Çünkü Bitcoin, değerli metallere benzer şekilde enflasyona karşı koyması muhtemel olan değerli, nadir bulunan bir varlıktır. Ama altının aksine Bitcoin dijitaldir (neredeyse bir e-posta göndermek kadar kolay bir şekilde dünya üzerinde herhangi bir yere gönderilebilir); üstelik kıtlık durumu tam olarak herkes tarafından bilinmekte ve doğrulanabilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumuna göre bugüne kadar çıkarılan tüm altın, üç Olimpik yüzme havuzunu ancak doldurabilir, ama Dünya'da hâlâ ne kadar altının bulunduğunu bilmenin bir yolu yoktur. Aslına bakılırsa her sene yeni altın rezervleri keşfedilmesi öngörülemez bir arz planına neden olur. Öte yandan Bitcoin sınırlı miktardadır ve arz planı da bilinmektedir: Toplamda sadece 21 milyon bitcoin olacaktır ve 2020'nin son ayları itibarıyla çıkarılmayı bekleyen 2,5 milyondan az bitcoin kalmıştır.

• Altın gibi Bitcoin de madencilikle çıkarılır. Ama bu, bitcoin işlemlerini doğrulamak için birbirleriyle yarışan küresel bir bilgisayar ağı tarafından elektronik olarak yapılır. 
• Madenciler çabalarının karşılığını bitcoin olarak alır. 2020 başlarında yaklaşık her 10 dakikada bir 12,5 yeni bitcoin verilmekteydi. Mayıs ayında bu miktar yarılanarak her 10 dakikada bir 6,25 yeni bitcoin'e geriledi. 
• Yaklaşık her dört yılda bir, "blok ödülü" olarak da bilinen bitcoin madenciliği ödülü yarılanmaya devam eder. Bu süreç, 2140 yılı civarında 21 milyon bitcoin'in tümü madencilikle çıkarılana dek devam edecektir. (Bu noktada ise bitcoin madencilerinin geliri, doğrudan yeni çıkarılan Bitcoin'leri kazanmak yerine, ağ üzerindeki işlem ücretlerinden gelecektir.)
• Bundan daha fazla Bitcoin'in var olabilmesi imkânsızdır. İtibari para birimleri ile Bitcoin bu noktada birbirine taban taban zıttır. İtibari paranın basılması hükümetin veya merkez bankasının takdirindedir. Bu muhtemelen enflasyona yol açar.