Gizlilik Odaklı Coinler 2...
Evet arkadaşlar merhaba dün kaldığımız yerden devam ediyoruz, iyi okumalar;
Verge
Verge hızlı ve ölçeklenebilir, günlük kullanıma uygun gizli transferleri mümkün kılan merkeziyetsiz bir kripto paradır.
Aslında yazıya başlamadan önce Verge hakkında şunu bastıra bastıra söylemek istiyorum. Verge ilk çıktığındaki sitelerindeki tanımlama şuydu: “Verge Currency is fast, flexible, entirely private and totally anonymous, but most importantly it’s a currency built with the idea of supporting widespread mass adoption as it scales out across the globe.” Yani Verge başta tamamen anonim ve gizli bir kripto paradır cümlesini ilk başlarda kurmuşken, daha sonra bu cümleyi sitelerinden kaldırdılar. Ben bu hareketi kesinlikle regülasyonlara bağlıyorum. Çünkü kripto paralarda tamamen gizlilik demek, devletlerin regülasyonlarına açık, borsaların ise listelemekte tereddüt yaşayacağı bir durum demek. Verge takımı bundan korkmuş olmalılar ki bu iddialarını halihazırda terk etmiş durumdalar. Bunu belirttikten sonra devam edelim.
Verge’in kurucuları 2014 yılında DogecoinDark olarak gizlilik odaklı bu projeyi duyurdular. Daha sonra 2016’da isim değişikliği yaparak Verge Currency olarak yollarına devam ettiler. 28 Mayıs itibari ile CoinMarketCap verilerine göre 84. büyük kripto para olan Verge yaklaşık 0.004 Dolar’dan işlem görmektedir.
Verge Currency yukarıda anlattığım gibi önceden Mixer’ler sayesinde gizlilik özelliği sağlamaktaydı. Ancak daha sonra TOR, I2P tunneling ve Simple Payment Verification (SPV) gibi özellikleri ekleyerek özellikle TOR ve IP2 ile yapılan gönderimler sayesinde gönderenin ve alıcının IP adreslerini gizlemeye yaradı. Bu özelliğe Masking deniyor. Yani aslında transferler aynı Bitcoin gibi şeffaf bir şekilde yapılırken Masking sayesinde hepsi gizlenmiş oluyordu. Ancak Bitcoin’de bile TOR ve I2P sistemlerini destekleyen walletlar duyurulduktan sonra Verge ekibi belki de en büyük gizlilik özelliği olarak Wraith Protocol’ü duyurdu.
Gönderenin yukarıda görüldüğü gibi Wraith Protokol’ü seçip seçmeme gibi bir özgürlüğü bulunmaktadır. Yani Verge Currency’de de aynı Dash’de olduğu gibi gizli gönderim kişinin isteğine bağlıdır.
Wraith Protokol’de işlem şöyle gerçekleşir, gönderen kişi Wraith Protokol üzerinde bir transfer yapınca “Stealth adresses” adı verilen adresler tarafından her iki tarafın adresleri gizlenmiş olur, böylelikle ne alanın ne de gönderenin adresleri gözükmez. TOR aracılığı ile de kişilerin adresleri maskelenmiş olacağından belirsiz iki adres tarafından örneğin 1000 XVG’lik bir gönderim yapılmış olur.
Not: Gönderenin, alanın adresleri ve IP adresleri tamamen gizli kalsa da, gönderilen miktarın görüldüğüne dikkat ediniz.
Böylelikle maskelenmiş gönderiler sayesinde Verge Currency’de gizlilik sağlanmış olur. Bunun yanında Verge Currency üzerinde Atomic Swap’lar yapılabilmektedir. Bu swap işlemleri aynı şekilde TOR ve Wraith Protokol ile maskelenerek gizlilik sağlanmaktadır.
Verge Currency hakkında bir kaç bilgi daha vermek istiyorum. Verge aynı Bitcoin gibi PoW algoritması ile çalışmaktadır. Bu algoritma hepinizin bildiği gibi madenciler sayesinde sistem güvenliği sağlamaktadır. Ancak Verge Currency’de Hash Rate (İşlem Gücü)’nün düşük olması sebebi ile tarihinde 3 kere %51 atak geçirmiştir. Bu konuda Verge ağında güvenlik zafiyeti bulunmaktadır.
Verge’in özellikleri
- 5–10 saniye blok süresi.
- Tercihe bağlı maskelenmiş transferler.
- TOR, I2P ve Wraith Protokol ile sağlanan gizlilik.
- BIP 65 özelliği ile mümkün kılınan Atomic Swap özelliği.
- PoW ile 5 farklı algoritma madenciliği x17, Scrypt, Groestl, Lyra2re ve Blake.
- 0.1 XVG transfer ücretleri.
- 100 TPS transfer hızı (RSK eklentisi ile 2000 TPS’e ulaşabilme kapasitesi).
- 16.5 milyar maksimum Verge arzı.
Zcash
Zcash gizliğinizi koruyan, aynı zamanda arkasında güçlü bir bilim ile kurulmuş bir kripto paradır. Geleceğin parası merkeziyetsiz, gizli ve dijital olmalıdır.
Bitcoin’in gizlilik özelliğini artırmak için 2016 yılında çatallanma ile Zerocoin Protocol oluşturuldu. Zerocoin Protocol peşine Zerocash System olarak adlandırıldı ve en son olarak Zcash olarak son ismini aldı. Kısacası Bitcoin’in forku olan Zcash, aynı Bitcoin gibi 21 milyon adet arzı olan, PoW algoritması ile çalışan, ancak Bitcoin gibi açık bir public blockchain’de gizli transferleri mümkün kılan bir kripto paradır. 28 Mayıs itibari ile CoinMarketCap verilerine göre 26. büyük kripto para olan Zcash yaklaşık 46.28 Dolar’dan işlem görmektedir.
Zcash Bitcoin’in bir forkudur. Evet, bu şu demek. Zcash aynı Bitcoin gibi çalışır. Yani Zcash’in herkese açık işlemleri Bitcoin ile aynıdır. Ancak Zcash bütün bu şeffaf işlemlere olanak tanırken aynı zamanda tamamen gizli ikinci bir katman ile tamamen gizli transferlere imkân verebilmektedir. Yani Zcash’de de gizlilik kişinin isteğine bağlıdır.
Zcash’de bulunan iki adet katman vardır. Bunlardan birincisi “Transparent Layer” olarak geçer. Transparent Layet adı üstünde şeffaf bir katman olup aynı Bitcoin gibi bütün transferler açık ve transparandır. Zcash’in diğer katmanı ise “Zero-Knowledge-Security Layer” olup, gerçekten de Sıfır bilgi güvenlik katmanı gibi hiçbir transfer transparan değildir.
Transparan katmandaki adresler T harfi ile başlar. Bu transferler yukarıda da belirtildiği gibi tamamen açıktır. Ancak Zero-Knowledge katmandaki adresler “z-address” olarak bilinir ve bu adresler Z harfi ile başlar. Z harfi ile başlayan bu adresler arasındaki transferler tamamen gizli bir şekilde gerçekleşmektedir.
Z katmanındaki bütün transferler TAMAMEN gizlidir. Burada ne alıcı adresi, ne gönderilen ZEC miktarı, ne de gönderen adresi bilinmez. Bu sistemi sağlayan anonimlik ve gizlilik teknolojisi “Zero-knowledge proofs and zk-Snarks” olarak bilinen iki adet özelliktir. Yazının devamında bunlar irdelenecektir.
Zero-Knowledge Proofs 1980 yılında MIT araştırmacıları tarafından bulunan bir doğrulama sistemidir. Bu sistem Zcash’in gizli ağında transferleri doğrulaması ile transferler onaylanmaktadır. Bu mekanizmayı anlamak için küçük bir oyun oynayacağız.
Bu oyunu Good Audiance’ın Medium yazısından aldım. Linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Alice ve Bob adında iki kişi düşünelim. Alice renk körüdür ama Bob sağlıklıdır. Ancak Alice Bob’un sağlıklı olduğuna inanmamaktadır ve Bob’u test etmek ister. Eline iki adet top alır. Biri kırmızı ve biri mavi olan topları Bob’a gösterir.
Alice: Şimdi elimde iki top var. Biri kırmızı ve diğeri mavi. Ellerimi sırtıma götüreceğim ve istersem topları değiştireceğim istersem değiştirmeyeceğim, daha sonra topları yine sana göstereceğim.
Bob: Tamam. Bana topları değiştirdiğini veya değiştirmediğini söylememi mi istiyorsun?
Alice: Aynen, eğer renk körü değilsen, değiştirdiğimi veya değiştirmediğimi anlayacaksın. Renk körü isen anlamayacaksın.
Alice: Değiştirdim mi?
Bob: Değiştirdin.
Alice: Değiştirdim mi?
Bob: Hayır değiştirmedin.
Bu şekilde sürekli oyun oynadıktan sonra Alice yavaştan Bob’un doğru söylediğine ikna olacaktır. Çünkü her seferinde doğru bilen Bob’un renk körü olma ihtimali çok zayıf olacağından Alice artık ikna olmuştur. İşte bu test ederek ikna olunan zero-knowledge proof’un bir örneğidir.
zk-SNARK ise yukarıda Verge örneğinde IP adres gizlemesi, alıcının ve göndericinin adreslerini gizlemesi gibi özellikleri içeren ve ek olarak GÖNDERİLEN MİKTARInda görülmesini engelleyen ve şu ana kadar zk-SNARK kullanılarak kullanılan en ileri gizleme teknolojisidir.
- Gönderen
- Alıcı
- Miktar
- IP adresi
Tamamen gizlenmiş olur ve bu sistem TOR ve Dandelion++ gibi IP gizleyici özelliklerden çok daha güçlü bulunmuştur.
Ayrıca Ethereum Foundation ile Zcash zk-SNARK özelliği konusunda ittifak yapmışlardır, Ethereum Metropolis güncellemesinden sonra zk-SNARK özelliğini eklemeyi düşünmektedir.
Peki şimdiye kadar Zcash hakkında anlatılan gizlilik özellikleri mükemmel görünse de Zcash transferleri gerçekten tamamen gizli ve mükemmel mi?
Hayır. Carnegie Mellon Üniversitesinin 18 Mayıs 2020 tarihinde yaptığı bir çalışmaya göre Zcash transferleri yakalanabiliyor. Yukarıda anlatılan mükemmel gizlilik özelliklerine rağmen Zcash’in transparan zincirindeki yapılan transferler gizli zincirde yapılan transferlerin çok üzerinde olduğunda gizli transferlerin açığa çıktığı keşfedildi. Çalışmada zk-SNARK teknolojisinin güçlü bir kriptografik özellik olduğu belirtilse de Zcash ağında yapılan açık transferler gizli transferleri açığa çıkarmaktadır.
Zcash’in özellikleri
- 1.25 dakika blok süresi, 2MB blok boyutları.
- Tercihe bağlı zk-SNARK ve ZKP özellikleri ile sunulan tamamen gizli transferler.
- PoW ile Equihash madencilik algoritması.
- 0.0001 ZEC transfer ücretleri.
- 27 TPS maksimum transfer kapasitesi.
- 21 milyon total ZEC arzı, 9.2 milyon dolaşımdaki arz miktarı.
- %28 yıllık yüksek yıllık enflasyon oranı.
Grin
Evet arkadaşlar bir yazımızın daha sonuna geldik, yarın tekrar görüşmek üzere. Yine tobbykitty abimize teşekkür ederiz.
Sağlıklı, mutlu ve huzurlu kalın...